NJOOHI NI NJOHI

NJOOHI NI NJOHI-By Macharia wa Wem

Uri mwega. Umuuthi ndona ni kwagiriire muno twicuranie uhoro wigii miturire itu , muno ngirongoreria uriu wa muturire wa oro umwe witu. Maita maingi nitugaga ati aria manyuaga njoohi nio mariagwo ni njoohi iyo. Njoohi itagwo njoohi ni todu niyohaga aria maminyuaga.

Wananyua njoohi no kinya ikurie, nah au niho tugaga wi muriu. Tungiciria uhoro wigii njoohi na wandanduku, ni tuhote kuona ati njoohi yari kuo kinya hindi ya tene. Uguo nitakuga andu a tene no maminyuaga. Na ona makiminyuaga ,manyuaga na mutaratara mwega.

Ngiandika uhoro uyu,ona kana hihi ngienda twarie uhoro uyu wa njoohi, ti kuga ati nindiranyita unyui wa njoohi mbaru. No uuma ni ati, no nyende twiyurie unyui wa njoohi uthararagio nikii kana uthararagia kii thiini wa miturire itu.

Nitwiriga kuona mutongoria wa bururi akirugama na kuga na kinyi cia igana ni cia igana hari unyui wa njoohi,makiria gicigo gia gatagati ka bururi uyu witu wa Kenya. Uu ni thutha wa andu aingi makiria a ruriri ruru rwitu gukorwo makuite thutha wa unyui wa njoohi itari njitikirie. Ciituikaga ti njitikirie ni undu kii? Kuringana nah aria tukinyite, mbia na utonga wa ido cia thii ni iracungiriria uthondeki wa njoohi cia mithemba miingi, andu magietha utonga wa guku thii,mariganiirwo muoyo wa mundu uri bata muno ona gukira indo ciothe.

Giki nikio gitumi kimwe kia uthondeki wa njoohi itari njitikiriku miiri ini ya andu. Tugacoka oroho ithui nitwatuikire andu akoroku, aria nio mahuthagirwo hari guthima nikii kingituria mundu muoyo, ona kana nikii hihi kingiuraga mundu.

Nonyende tumenye ati, athondeki a njoohi  ici matikoragwo na tha hari wee unyuaga njoohi. Gitumi ni tondu, ona kindu kiria gitari kianyuo kana gikario, o mendaga kumenya kana no kirio ona kana kinyuo mbere ndaya mamba gugithima na muoyo waku. Na ota uria ukiui ati yenda muno ikuraga rurira, wee wanyua gikombe kiu kimwe,waga gukua kana kura maitho, makamenya biacara ciao niciagacira.

Matuku maria turi,anga notuge nimo matuku maria marathirwo ati andu ni makaga thaa na mundu niakoragaga muru wa ithe niundu wa ido cia guku thi. Munyui na tondu wee ugaga bata ni njoohi ri, uri wecurania niguo njoohi ino ituike njoohi ithondekagwo atia na ituikaga njoohi nikii,kana hihi wee ugaga bata ni njoohi?

Uri wakorwo ho njoohi iria itari njitikiriku iguitwo ukeyonera ithondeketwo na miratina ya muthemba uriku? Hindi iyo ya tene ndonaga maithe maitu makirinda njoohi na miratina. Na kiria ndonaga gigikirwo ni miratina, maai, cukari kana uuki. No ndionaga ndawa o yothe igikirwo njoohi ini iyo. Ndiomire nyonete iratu nguru na mibira ya kondomu igiikio njoohi ini.

Ndikiui kana hihi maithe maitu nio matataukitwo wega I kana ni haria gutari iratu na mibira ya kondomu. Ndiui no nindigagwo muno. Na tondu turoigire maithe maitu ni a analogue, na ithui turoiga turi a digital, ai, udigital witu anga niguo mwihire maundu ini. Ni u digital uriku ugite tunyue giiko niguo tumenyeke tutiri a analogue? No kuria ndoria. Mibira ya kondomu na wamenya ndikuaga uuki kana cukari, na wamenya wira wayo niuriku yatuikire miratina hindi iriku? Haha niho njugaga kaba nyambe njooke analogue nduo kirimu.

Maithe maitu maikaraga matuku maingi muno, na aria matigarite ti tumwana ninjui niui uguo. Ona gutuika ithui niturenda gukunderia matuku mao na njoohi cia miratina ya mibira ya kondomu na iratu nguuru, na ithui nikio ona turi a digital uguo tureciriria ngoro ini ciitu turakua turi o acua. Ugakiona mirimu miingi iraturaga otukiugaga turi a digital, nao aria mari a analogue magathii na mbere na muturire.

Tuume hau na umenye twina kariko nawe. Ninyonaga miti ya miratina migunda ini itu ,ngoona uria ikuraga ,mathangu mayo na maciaro mayo. Na oho ngamenya miratina na nimo maciaro mayo ihuthagirwo guthondeka njoohi ya unduire witu. No miratina ino ingi ya mibira ya kondomu na iratu na nguo nguru, ndiri ndona ikuragio kuu na mathangu mayo makuraga atia. Haha unyite wega , ninjui mundu ni mundu wahota gwiciria uria uraigua niguo wega gwiciriria. Hau ni ndoima.

Ngwirire njoohi ni njohi. Riria wanyua njoohi, macungiriro ni kuohwo wohagwo niyo. Mucii waku ugatharara, wira waku ugathira, bururi ugacoka na thutha hari uthii wan a mbere, umbi ugathira, atumia makora, athuri makagia heho, makaga gukenerera ihiko ciao, ciana ikagagaya na maundu mangi maingi.

Gitumi ni tondu, njoohi ino niyakuohire kinya hakiri. Igikuonia guthii wira niurimu. Igukuonia gwithamba ni waana. Maundu macio mothe moimanaga na kwohuo ni njoohi.

Matuku maria turi riu ona atumia maroiga nimaiganaire na athuri. Niundu ucio ugakiona onao nimaranyua njoohi. Tahura mbica mucii wa muthuri na mutumia na eri nimanyuaga njoohi. Kuga ati manyuaga makohwo eri. Inacio ciana? Gutiri kindu kindakaragia muno ta kuona mutumia unyuaga njoohi. Wanyua njoohi ciana ciaku ikunyua njoohi? Na kuhitia muno tondu ngima yumaga mutuini naguo mutu umaga mbembe ini, mucii uria aciari manyuaga njoohi, ona ciana macungiriro mao no njoohi. Mucii wao ugakiohwo o uu wega, ruciu ukaigua makiuga “serikali saidia nyumba yangu imebomoka”.

Oro nikii gitumaga ithui andu a ruriri ruru ruitu no ithui tunyuaga njoohi kinya iria iroraga andu na igatua andu itumumu? Nitukwenda twicirie keri. Ana tondu twiraguo ma tukoiga nitwarumwo,nii ona nii nguga tutigage wana ona haria. Tuatuikire laboratory, tuthimagwo na ithui ni njoohi iriku njega na njuuru? Wenda kuuga nindakuruma,ni haku mwande, ndumiriri winayo riu.

Tiga gutuika niwe urihuthagirwo na kugeria njoohi iria njega na njuuru.  Ona tondu ndoiga ninyararite atumia aria manyuaga njoohi, no njugaga atumia muri ageria angikorwo ni muraranagia na athuri angi aria manyuaga njoohi makanunga kiria. Mkiu itekugweta ritwa. Muri ageria. No o uguo mugeragia muno, geriai muno kumagarura matigane na njoohi make micii.

Wee unyuaga njoohi. Uma njoohi ini ino ituraga ikuohete na oho ikoha maundu maku moothe. Andu a ruriri ruitu,ee tuikai andu ogi. Tiga kuohwo ni njoohi. Ririkana njoohi ni njohi.